سعید تشکری نویسنده رمان و نمایشنامه به مناسبت «روز قلم» گفت: قلم، زبان دوم انسان‌هاست. هویت، چیستی و قلمرو قلم بسیار گسترده‌تر از آن است که در بیان بگنجد.
به گزارش پایگاه خبری حوزه هنری، سعید تشکری نویسنده رمان و نمایشنامه، کارگردان تئاتر و منتقد هنری و ادبی به مناسبت «روز قلم» گفت: قلم، زبان عقل و معرفت و احساس انسان‌ها و بیان‌کننده اندیشه و شخصیت صاحب آن است. قلم، زبان دوم انسان‌هاست. هویت، چیستی و قلمرو قلم بسیار گسترده‌تر از آن است که در بیان بگنجد.
تشکری در ادامه گفت: در روزهای خوبی مثل روز قلم، باید به تعریف نویسنده بپردازیم. به نظر من نویسنده کسی است که کتاب‌هایی از آن چاپ و منتشر شده و بسیاری از مردم او را با آثارش می‌شناسند. اما این تعریف نیازمند تفسیر و توضیح دقیق‌تر تعریف و مفهوم نویسنده را دارد. ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که هر کسی که کتاب می‌خواند دارای فضیلت است. چه مطلبی که در راستای بشریت باشد، چه این‌گونه نباشد. در هر صورت فرد مطالعه‌کننده نسبت به دیگر اعضای جامعه خود دارای فضیلت است.
وی ادامه داد: سپس با این سؤال از سوی نویسندگان روبه‌رو خواهند شد که جامعه برای نویسندگان کتاب‌هایی که می‌خوانند چه کرده است؟ یعنی عموم مردمی که با کتاب در تعامل هستند برای گسترش آن چه کرده و چه خواهند کرد. آیا قدردان زحمات نویسندگان خود هستند؟ زیرا همانطور که مطالعه یک فضیلت به شمار می‌آید، نویسندگی نیز یک فضیلت است. فضیلتی که از جانب خداوند به یک انسان بخشیده شده است و حال او در مقام نویسنده با آثارش شکرگذار این توانایی خود است.
تشکری افزود: این فضیلت در آثار بسیاری از نویسندگان کهن ما با قوت بسیار قابل لمس است. مثل بیهقی که با آثار خود در ذهن همه مردم ما نقش بسته است. حتی ائمه اطهار هم از این فضیلت برخوردار بوده و در دل و جان بسیاری از مردم با آثار خود جا یافته‌اند. مثل صحیفه سجادیه از امام سجاد (ع) که اثری جاودانه است. یکی از دلایل ماندگاری و جاودانگی ائمه همین فضیلت آنها است.
وی، با انتقاد از افرادی که به معنای واقعی نویسنده نیستند و این عنوان را با خود یدک می‌کشند، گفت: کسانی که می‌توانند عنوان نویسنده را برای خود تعیین کنند زیاد نیستند. بسیاری از دوستانی که عنوان نویسنده را با خود یدک می‌کشند، نانویسنده هستند. اهمیت لازم برای یک نویسنده واقعی حیات آثارش است. یعنی یک نویسنده اثری را که خلق می‌کند چقدر ماندگاری و چقدر خواهان دارد. این موضوع باید هم در دوران زندگی نویسنده رخ دهد و هم در سال‌های دور و پس از مرگ وی همراه آثارش باشد.
نویسنده رمان «رژیسو» گفت: در تئاتر سال‌های دور کشور، نمایشنامه‌ها برای ضرورت‌های جامعه نگاشته می‌شدند. همچنین مخاطب برای پاسخ به پرسش‌های ضرورت‌های اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی و ...خود به تماشای یک تئاتر می‌رفت. اما در سال‌های اخیر، فرم وارد دنیای تئاتر ایران شده است. متأسفانه اصولی و منطقی هم نیست؛ چرا که در بسیاری از مواقع به وسیله نابازیگران انجام می‌شود. حتی در اکثر نمایش‌ها هم بیش از حد به فرم پرداخته و یا تناسبی با موضوع و اهداف نمایش ندارد.
تشکری با اشاره به نقش مخاطب در نمایش و نمایشنامه عنوان کرد: در بررسی روابط میان مخاطب و عوامل تولید یک نمایش از نویسنده نمایشنامه آن تا کوچکترین نقش اثر، به بخش دیگری می‌رسیم. این بخش سؤالاتی است که مخاطب از خود درباره یک نمایش می‌پرسد. مخاطب می‌خواهد بداند در کجای این نمایش قرار داشته است. ضرورت تولید و تماشای این نمایش برای او چه بوده است. اگر نویسنده نتواند این نیاز را برطرف کند ناموفق بوده و نشان‌دهنده ناپختگی و عدم آمادگی اثر برای تولید به یک تئاتر است.
وی در ادامه گفت: نویسندگان ما به نوعی یتیم هستند. چرا که پس از اجرای ناموفق یک نمایش تمام اتهامات در درجه اول به سوی نویسنده نمایشنامه است. در صورتی که ممکن است کارگردان اثر در اجرای صحیح عاجز باشد. این موضوع به دلیل عدم مطالعه نمایشنامه یک تئاتر توسط مخاطبان ان است. اگر قبل از تماشای یک تئاتر نمایشنامه آن را مطالعه کنیم، با اطمینان می‌توانیم درباره اجرای آن سخن بگوییم.
تشکری افزود: در نقد و تحلیل یک نویسنده قلم به دست، آثار مکتوب وی مهم است. برای سنجش او باید به آثار مکتوبش مراجعه کرد، نه اجرای نمایش‌هایی که از آن آثار مکتوب می‌بینیم.
وی در تعریف یک نمایشنامه کامل و بدون نقص گفت: از دیدگاه من هر نمایشنامه‌ای دو بار نوشته می‌شود. یک بار روی کاغذ و یک بار هم روی صحنه نمایش نگاشته می‌شود. اما نمایشنامه کامل و خوب، نمایشنامه‌ای است که روی کاغذ بدون نقص باشد و در حال اجرا مجدداً اصلاح نشود. همانند آثار شکسپیر و برشت که بدون هیچ مشکلی در ساختار نمایشنامه نگاشته شده است و هنگام تولید تئاتر نیاز به بازنگری و اصلاح ندارد.
تشکری با انتقاد از فضای مطالعاتی جامعه افزود: ما باید بار دیگر با کتابخانهها آشتی کنیم. برای مطالعه کتاب و امانت گرفتن کتاب بار دیگر پا در کتابخانهها بگذاریم. متأسفانه امروزه کتابخانهها بیشتر محل تمرین تست کنکور شده و رنگ و بوی مطالعاتی گذشته را ندارد. هیچ‌گاه کتاب و آثار مکتوب روی کاغذ نمی‌تواند جای خود را به کتاب‌های الکترونیک و مطالب موجود در فضای مجازی دهد. فضای مجازی معضلی است که جامعه ما به خصوص گروه سنی جوان را درگیر خود کرده و آسیب شدیدی به افکار و تعقل آنها می‌زند.
وی در پایان گفت: امروز به عنوان روز قلم به پایان می‌رسد. اما امیدوارم که روز نویسندگان هیچ‌گاه تمام نشود و همیشه با صلابت و انرژی به کار خود ادامه دهند.
گفتنی است، روز چهاردهم تیرماه به پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای فرهنگ عمومی، به عنوان «روز قلم» در تقویم رسمی کشور به ثبت رسید.
انتهای پیام/
نظر شما